Wat weet u van palindroom?

Wat weet u van palindroom?

 Een palindroom is een woord dat van voren naar achteren net zo te lezen is als van achteren naar voren. De redactie ontvangt graag uw palindroom, zoals lepel, pop , enz maar is bovenal benieuwd naar de langste palindroom.

Er bestaat een palindroom dat die eigenschappen heeft, maar ook van boven naar beneden en van beneden naar boven gelezen kan worden. Dat wordt overigens een sector-vierkant genoemd:

(Wikipedia) : Het SATOR-vierkant is vooral bekend binnen de Kabbalistische traditie, en is later overgenomen binnen de christelijke esoterie en de alchemie.

ATOR = de zaaier. In de christelijke traditie staat Sator voor de Schepper.
AREPO = op het veld, op de akker, op een lapje grond.
TENET = houdt vast (werkwoord tenere, derde persoon enkelvoud). Let op het TENET-kruis.
OPERA = door zijn arbeid (woord in de ablatiefvorm). Binnen de alchemie staat het voor de Steen der Wijzen die gewoon metaal in goud verandert en de bron is van het Levenselixer.
ROTAS = de wielen (lijdend voorwerp meervoud). Het Wiel van de tijd of de seizoenen die steeds doordraaien.

Nog een ander vierkant, maar nu in cijfers. Op ons bezoek aan de Sagrada Familia in Barcelona ontdekten we een getallenpuzzel, het magische vierkant Wanneer je de getallen optelt, verticaal, horizontaal of diagonaal, krijg je altijd dezelfde som: 33. En 33 is de leeftijd van Jezus op aarde, is de verklaring. Op 310 verschillende manieren kan je 4 getallen kiezen uit het vierkant zodat hun som gelijk is aan 33.

De getallen 10 en 14 komen in het vierkant twee keer voor.
De verklaring hiervoor is te vinden in de numerologie.
10 + 10 + 14 + 14 = 48.
De lettercombinatie INRI (Iesus Nazarenus Rex Iudaeorum) verwijst naar Jezus.
Bekijk nu even het Latijns alfabet:
A B C D E F G H I K L M N O P Q R S T V X.
Hierin vind je op positie 9 de letter I op de positie 13 de letter N en op positie 17 de letter R.
INRI geeft  precies weer 9 + 13 + 17 + 9 = 48.

Dit soort magische vierkanten   is in beginsel al erg oud:

Lo Shu

Het oudst bekende magische vierkant is de Lo Shu en dateert van 2800 voor Christus. Het magisch 3×3 vierkant kreeg haar naam Lo Shu (dat “boek van de rivier de Lo” betekent) door een legende.

Khajuraho

Het eerste zuiver magische vierkant van orde vier verscheen rond 1100 als een inscriptie in het beroemde tempelcomplex te Khajuraho in centraal India.

Dürer

In 1514 publiceerde de Duitse renaissancekunstenaar/wiskundige Albrecht Dürer (1471-1528) via de gravure Melancholia het volgende (symmetrische) 4×4 magisch vierkant:

Franklin

Benjamin Franklin werd op 17 januari 1706 in Boston geboren als zoon van een kaarsen-maker. Naast praktische wetenschap (zo heeft Franklin bijvoorbeeld de bliksemafleider uitgedacht) hield Franklin zich ook bezig met magische vierkanten. Deze vierkanten hebben bijzondere eigenschappen die inmiddels bekend staan als de Franklin eigenschappen. Zie ter voorbeeld onderstaand Franklins zuiver magisch vierkant van orde acht (waarvan de magische som 260 is).

HSA

In november en december 2006 namen Petra Alkema, Jesse Hoekstra en Willem Schilte deel aan de masterclass Magische vierkanten en Sudokus aan de Radboud Universiteit te Nijmegen, gegeven door Arno van den Essen. Op 14 december 2006, de laatste dag van de cursus, construeerden ze de volgende variant van een zuiver (bijna) Franklin magisch vierkant van orde twaalf (waarvan de magische som 870 is):